Włoskie Primitivo a Kalifornijski Zinfandel: Odkryj Urok i Historię tego Wyjątkowego Winiarskiego Szczepu
Jak wiadomo świat wina nigdy nie może być zbyt łatwy. Dlatego dość często spotkamy się z faktem, że ten sam szczep w wielu regionach, będzie występował pod totalnie różnymi nazwami. Również primitivo, znane większości ciemne grono, uprawiane powszechnie we włoskiej Apulii, po drugiej stronie globu, w Kalifornii nazywa się zinfandel.
Aby zachować przejrzystość wypowiedzi, na tej stronie będę więc używać tych dwóch nazw wymiennie, w zależności jaki region będzie omawiany.
Profil aromatyczny:
Jest to szczep bardzo owocowy i raczej tej zalety nie stara się w nim przykrywać. Czasami owoce te, występują w formie bardzo skoncentrowanej, wręcz dżemowej.
- truskawka, malina, czereśnia, jeżyna
Primitivo/Zinfandel uprawa w Europie
Primitivo uprawia się w Chorwacji, skąd szczep pochodzi i gdzie początkowo zwany był jako tribidrag. Nikt nie wie jak nazwa ta ewoluowała na przestrzeni wieków w crljenak kaštelanski a dalej w zinfandel czy primitivo. Miejscem znanym najlepiej z jego uprawy, jest na pewno przepiękny włoski region Apulii.
Włochy, Apulia
Apulia to długi, słoneczny region umiejscowiony na włoskim obcasie, oddzielony Adriatykiem od Grecji. Przez ostatnią dekadę to tutaj wyprodukowano więcej wina, niż gdziekolwiek indziej na terenie całego kraju. Dodatkowo z roku na rok docenia go coraz więcej turystów.
Niesamowicie klimatyczne miasta, piękne plaże przyciągają rzesze turystów. Wciąż jednak uchodzi on głównie za region rolniczy. Produkuje się tu prawie połowę włoskiej oliwy, a niektóre drzewa oliwne mają więcej niż tysiąc lat.
Wracając do wina. Powstaje tu bardzo dużo podstawowych, tanich win stołowych. Nie znaczy to jednak, że są to wina złe. Można bowiem znaleźć bardzo i dobre jakościowo, idealne do picia na co dzień i w doskonałej cenie. Do głównych szczepów należą primitivo i negroamaro.
Negroamaro – co tłumaczyć można jako “czarny-gorzki” – jest uznaje się za najpopularniejszy. Tutaj w gorącym i dusznym regionie przyjął się doskonale. Najsłynniejsze przykłady pochodzą z dystryktu Salento, gdzie produkuje się wina zwane Salice Salentino. W każdej restauracji w regionie znajdziecie je bez trudu. Są to przyjemne wina stołowe. Szukajcie szczególnie tych od producenta Taurino.
Primitivo jak już wiemy to wywodzący się z Chorwacji szczep, który został przywieziony do Apulii z wybrzeża Dalmacji. Tutaj produkuje się z niego zarówno wytrawne jak i słodkie wina. Najważniejsze apelacje, w których się go uprawia to:
Primitivo di Manduria DOC
Komuna Manduria od wieków znana jest z uprawy najwyższej jakości primitivo. Wina wytrawne tutaj charakteryzują się pełnym ciałem i wysokimi taninami, zbalansowanymi przez delikatną słodycz. Jest to region z bardzo ciepłym klimatem. Grona tutaj nie mają problemu z osiągnięciem wysokiej dojrzałości, przez co często wina z nich produkowane charakteryzują się znacznym alkoholem – co najmniej 14%.
Wina słodkie (cukier resztkowy na poziomie 8%), rzadko spotykane, powstają pod apelacją Primitivo di Manduria dolce naturale DOCG. Produkowane tylko w najlepszych latach, w 100% z winogron ze szczepu Primitivo, które pozostawione na krzewach dłużej, wysuszają się na słońcu, przez co osiągają większą koncentrację cukru w gronach.
Gioia del Colle DOC
Leży w pobliżu miasta Bari. To w tutejszych winnicach uprawia się pierwsze nasadzenia gron primitivo przywiezione z Chorwacji. Położone wyżej nad poziomem morza niż Manduria i z wapiennymi glebami, produkują wina eleganckie, z wyższą kwasowością i niższym alkoholem. Są one jednak niełatwo dostępne, gdyż apelacja ta składa się jedynie z 15 producentów.
Primitivo del Salento IGT
Region z niższym oznaczeniem jakości, leżący na półwyspie Salento zajmuje spory obszar uprawy. Można tu znaleźć naprawdę dobre jakościowo wina, z lekką, przyjemną, prostą owocowością i w przyjaznej cenie.
Primitivo/Zinfandel uprawa na świecie
Nie ma tych miejsc zbyt wiele. W zasadzie ograniczymy się do jednego, a mianowicie Kaliforni, na terenie Stanów Zjednoczonych, gdzie szczep ten występuje pod nazwą zinfandel.
Stany Zjednoczone, Kalifornia
Przez dekady to właśnie zinfandel był najszerzej uprawianym czerwonym szczepem na terenie Kaliforni. Dopiero w 1998 roku cabernet sauvignon wysunął się na prowadzenie. Jest to szczep, z którego można wyprodukować przeróżne rodzaje win, od słodkich wzmacnianych, po lekkie róże. Szersza publiczność zna go najlepiej pod postacią gładkich, skoncentrowanych czerwieni, z dżemową wręcz owocowością.
Do 1972 roku tak wyglądał główny styl win produkowanych z tego szczepu. W momencie kiedy jednak wielka Kalifornijska winnica Sutter Home, wypuściła na rynek wersje rosé, powstającą przez krótki kontakt wina ze skórkami i mimo lekko różowego koloru, nazwała ją “white zinfandel”, wszystko się zmieniło.
Styl ten tak dobrze przyjął się na rynku, że zaczął wypierać ten prawdziwy, mocny i czerwony. Teraz wciąż masowo produkowany, przeważnie z gorszej jakości winogron i pozostawioną delikatną słodyczą, uznawany jest przez ekspertów za wino dla początkujących.
Historia zinfandela
Historia zinfandela w Kaliforni sięga roku 1830, kiedy to został tam przetransportowany z Chorwacji. Potwierdziły to badania DNA z 1990 roku, dowodząc że zinfandel to chorwacki szczep zwany “crljenak kaštelanski”. Winnice uprawiające to grono, należą do najstarszych w Kalifornii.
Krzewy w Amador County i Sonoma County mają ponad 100 lat. Wina z nich produkowane są specjalnie cenione. Wielu producentów zaznacza to na etykietach terminem “old vines”. Nie jest on definiowany prawnie, ale uznaje się, że winne krzewy osiągają swoją “starość” po 4o-stce.
Podsumowanie
Pomimo swego dość wysokiego alkoholu, primitivo daje wina bardzo łatwe do picia. Moja znajoma zawsze pijąc, porównuje je do kompotu owocowego. W rezultacie, tak właśnie mogą smakować, jak niesamowicie owocowy kompot, wzbogacony alkoholem.
Zinfandel Kalifornijski potrafi dać zarówno mocne czerwone wina, jak i lekkie rosé. Te drugie warto spróbować w ramach ciekawostki i na początek, ale zachęcam do zobaczenia, czym Zinfandel był tam przez lata, czyli ciemnym, czerwonym, skoncentrowanym winem.