Nebbiolo – Winiarski Klejnot Piemontu: Historia, Charakterystyka i Wyjątkowe Aromaty tego Szlachetnego Szczepu
Być może szczep nebbiolo niewiele wam mówi, ale pewnie większość piła, bądź chociaż słyszała o winach z niego powstających, a mianowicie – Barolo i Barbaresco. Słowo „nebbiolo” pochodzi od włoskiego „nebbia” co oznacza mgłę. Odnosi się do grubej warstwy drożdży, które pokrywają grono kiedy to dojrzeje. Jednak niektórzy sądzą, że może też wywodzić się po prostu z faktu, że wzgórza Piemontu, gdzie się je uprawia, pokrywają bardzo często mgły.
To zjawisko atmosferyczne jest tam bardzo częste, zwłaszcza podczas zbiorów winogron. Jednakże nazwy szczepów w większości biorą się od ich wyglądu, nie od warunków atmosferycznych panujących w regionie. Nebbiolo jest jedną z najstarszych i najważniejszych odmian we włoskim Piemoncie. Pierwsze wzmiankami o nim w historycznych pismach, można znaleźć już na początkach XIII w. Jest też odmianą niezwykle ciężką w uprawie. W zasadzie rzadko spotykaną poza wymienionym już włoskim regionem.
Jakie Wina Powstają Ze Szczepu Nebbiolo
Wina z niego powstające charakteryzuje bardzo wysoki poziom tanin i kwasowości, ale dość jasny kolor. Często ich smak i strukturę porównuje się do smoły. Dodatkowo odmiana ta dojrzewa późno i co się z tym wiąże, często grona nie są w stanie uzyskać odpowiedniego poziomu dojrzałości. Wtedy zamiast delikatnej, gładkiej struktury wina, otrzymujemy coś, co będzie wręcz ścierało nam gardło.
W dawniejszych czasach winiarze mieli ogromny problem ze złagodzeniem tych nieprzyjemnych wręcz tanin. Dlatego pozostawiali wino na lata w dużych beczkach z drewna kasztanowca. Proces ten skutkował powstawaniem win, w zasadzie pozbawionych owocowych i kwiatowych aromatów.
Profil Aromatyczny Nebbiolo
Można je podzielić na:
- pochodzące z grona– wiśnia, jeżyna, róża, fiołki
- procesów produkcji i starzenia – wanilia, tytoń, smoła, skóra, ziemia
Szczep Nebbiolo – Uprawa w Europie
Nie ma potrzeby robić tutaj nawet rozróżnienia, gdyż szczep ten uprawia się głównie tutaj, w jego ojczyźnie – włoskim Piemoncie. Nebbiolo, to jeden z najcięższych szczepów w uprawie, dlatego niewielu się jej podejmuje.
Wina z niego otrzymywane są również dość wymagające i kompleksowe. Jedynie około 8% wszystkich upraw w Piemoncie to nebbiolo, ale są to w zasadzie wszystkie jakie znajdziemy na całym świecie.
Barolo DOCG
Najlepsze nebbiolo uprawia się w regionie Barolo DOCG. Uprawa odbywa się na dość stromych zboczach (między 300-500 m n.p.m) o nachyleniu południowym. Wina stąd muszą być starzone conajmniej 38 miesięcy przed wypuszczeniem na rynek, z czego 18 miesięcy w dębowych beczkach.
Wydaje się sporo, ale jest to i tak nieporównywalnie mniej, niż to, ile dawniej winiarze musieli trzymać swoje wina w piwnicach.
Obecnie, ciągłe ulepszenia w technikach uprawy, produkcji, jak i wynalezienie sposobu na delikatniejsze wyciskanie gron, dają im możliwość produkowania wina o delikatniejszej strukturze tanin. Nie mniej jednak wina te wciąż czerpią znaczące korzyści z kontaktu z beczką, czy to nową, czy też kolejnego napełnienia, a także z czasu spędzonego w butelce (o metodach i aromatach powstałych z tego kontaktu możecie poczytać pod podanym linkiem).
Barolo, często produkowane z gron zbieranych z różnych wiosek, musi jednak zawierać w sobie okrągłe 100% nebbiolo. Jeśli nazwa wioski znajduje się na etykiecie, to znaczy, że grona pochodzą z niej w całości. Najlepsze winnice mają oznaczenia typu „cru”, przykładowo Barolo Cannubi DOCG.
Barbaresco DOCG
Drugi, mniejszy region również znany głównie z uprawy nebbiolo to Barbaresco DOCG. Jest on położony niżej, więc korzysta z cieplejszego klimatu, do którego dodając również wpływy z pobliskiej rzeki Tanaro, otrzymujemy region, gdzie zbierzemy winogrona odrobinę wcześniej, niż w wyżej położonym Barolo. Czasami mówi się przez to żartobliwie, że Barbaresco pije się w oczekiwaniu zanim Barolo dojrzeje. Nie ma co jednak umniejszać temu pierwszemu.
Styl będzie inny, bardziej owocowy i mniej perfumowany, ale z wysoką taniną i kwasowością. Wina stąd muszą być starzone dwa lata z czego 9 miesięcy w beczce. Ich struktura sprawia, że skorzystają, a raczej napewno nie zaszkodzi im kilka lat w butelce.
Szczep Nebbiolo – Uprawa na Świecie
Poza Piemontem, uznaje się, że szczep ten jest uprawiany z jakimkolwiek sukcesem w nielicznych miejscach. Jednym z nich, choć będzie ciężko w to uwierzyć, jest miejsce dość niespodziewane i raczej rzadko pojawiające się na mapach win świata. Otóż mowa o Dolinie Guadalupe w Meksyku.
Nebbiolo: Winiarski Klejnot Piemontu – Podsumowanie
Wśród Włochów wina wyprodukowane z nebbiolo są dobrem narodowym, jak dla Francuza najlepsze cabernet sauvignon. Dobre, drogie Barolo nie są napewno winami do picia na codzień. Nie są to też wina do sałatki. Mimo swego niepozornego koloru, są ciężkie i bardzo mocne.
Jeśli jednak mamy już specjalną okazję, albo po prostu chcemy się napić czegoś innego, nieoczywistego, to wino powinno sprawdzić się idealnie. Po Barbaresco możemy spokojnie sięgać częściej, ale jedno jest pewne, obu warto chociaż spróbować.