Chianti i Inne Wina z Toskanii
Dzisiaj jedziemy do regionu Chianti. O tym włoskim regionie pewnie niejeden z Was już słyszał. Wielu kojarzy szczep sangiovese oraz wina z niego produkowane. Nierzadko mocne, z pełnym ciałem, wysokimi taninami i kwasowością. Nadają się doskonale do dań kuchni włoskiej – pizza, czy makaron z sosem pomidorowym to dla nich doskonały partner. W tym artykule przeczytacie o mniejszych regionach i apelacjach Toskanii, które powinniście znać jako miłośnicy win włoskich.
Chianti DOCG – wina z Toskanii
Zaczniemy od słynnego regionu Chianti. Produkuje się tu wina o nazwie Chianti, a w tzw. „strefie chianti” (w skład wchodzi tu Chianti i Chianti Classico), już w XIII w. produkowano pierwsze wina. Leżące u podnóży Apeninów, pomiędzy miastami Piza, Florencja i Sienna zajmuję ogromne tereny. Sangiovese dominuje uprawę, często miesza się go z innymi ciemnymi szczepami, zarówno francuskimi jak i włoskimi. Wina niższej jakości produkuje się z gron zbieranych z całego regionu. Lepsze wina będą pochodzić z 7 podstref: Colli Fiorentini, na południe od Florencji; Montespertoli, wewnątrz Colli Fiorentini w komunie Montespertoli; Chianti Rufina wewnątrz komuny Rufina; Colli Aretini, w prowincji Arezzo; Colli Senesi, na wzgórzach Sienny; Colline Pisane, w prowincji Pisa; Montalbano, północny-zachód strefy. Wszystkie wina z podstref charakteryzują się wyższą jakością i lepszym, bardziej skoncentrowanym smakiem. Za najlepsze spośród nich uznaje się Chianti Rufina DOCG lub Chianti Colli Senesi DOCG.
Chianti Classico DOCG
Chianti Classico DOCG jest tak odmienna pod względem jakości, że została nagrodzona osobną apelacją DOCG. Jest to najbardziej klasyczny, najstarszy teren uprawy sangiovese w Toskanii. Winnice tutaj leżą wyżej niż podstawowe Chianti, co opóźnia dojrzewanie gron i skutkuje winami z wyższą kwasowością i bardziej złożonymi aromatami. Chianti Classico DOCG musi byś starzone minimum 12 miesięcy zanim trafi na rynek, Chianti Classico Riserva DOCG – 24 miesiące, z czego 3 w butelce. Według prawa Chianti Classico musi zawierać 80- 100% Sangiovese i do 20% canaiolo, colorino, cabernet sauvignon, lub merlot.
Chianti i inne Wina z Toskanii – południe regionu
Winnice tutaj leżą na niższych wysokościach i mają cieplejszy klimat. Jednak mogą być chłodzone przez bryzę znad wybrzeża. Znajdują się tu dwie najsłynniejsze w regionie apelacje, znane na całym świecie.
Brunello di Montalcino DOCG
Do niedawna wierzono, że Brunello di Montalcino nie powstaje z klonów sangiovese, które są źródłem win w Chianti, ale ze specjalnej wyselekcjonowanej grupy klonów, zwanych „brunello”. W ostatnich latach, badanie genetyczne obaliły tą tezę. Wciąż jednak nazwa ta jest używana. W dobrych latach wina te mają bogatą, gęstą teksturę i kompleksowe, ciemne aromaty – jeżyna, wiśnia, czekolada, fiołki, smar i cynamon. Według prawa Brunello di Montalcino jest winem najdłużej starzonym w całych Włoszech. Wypuszcza się je dopiero po 5 latach, z czego 2 spędza w dębowej beczce. Riserva Brunello to aż 6 lat dojrzewania, z czego również 2 muszą się odbywać w beczce. Brunello di Montalcino słynie z długowieczności. Wielu producentów uważa, że osiągają swój wyjątkowy potencjał, kompleksowość i jedwabistą teksturę, właśnie poprzez tą długą maturację. Producentem legendarnych win, znanym nie tylko w Toskanii ale i w całym kraju, jest Biondi-Santi Brunello di Montalcino.
Rosso di Montalcino
Wina te nie należą do najtańszych, dlatego warto też wspomnieć o uznawanym za młodszego członka rodziny – Rosso di Montalcino. Są one lżejsze, mniej kompleksowe, bardziej owocowe i co za tym idzie – sporo tańsze. Grona pochodzą z młodszych i gorszych terenów upraw, mają też mniej restrykcyjne wytyczne dotyczące uprawy i starzenia (tylko 1 rok). Ciekawostką jest też fakt, że jeśli rok uznawany jest za słaby, czołowi producenci Brunello deklasyfikują swoje wina i produkują je właśnie pod nazwą Rosso di Montalcino.
Vino Nobile di Montepulciano DOCG
Wino tutaj produkowano wokół miasta Montepulciano od czasów Etrusków. Jednak dopiero w XVIII w. zaczęto używać nazwy „vino nobile”. Jego „szlachetność” odnosi się do osób go pijących. Byli to w głównej mierze szlachcice, poeci, a nawet sam papież. Dzisiaj Vino Nobile stara się podążać tą eksluzywną drogą, jednak nie zawsze mu się to udaje. Najlepsze przykłady charakteryzują się wysoką koncentracją, przyprawowym charakterem, goryczką pochodzącą z odzwierzęcych aromatów, podbijaną przez orzeźwiającą kwasowość. Niestety bardzo dużo win jest po prostu cienkimi, cierpkimi przykładami, z niewystarczającą owocowością. Producenci obecnie starają się zrozumieć, jak pogodzić kwasowość wina, z jego tanicznością.
Podobnie jak w przypadku Brunello di Montalcino i Chianti, uważano że Vino Nobile jest produkowane z wyselekcjonowanych klonów sangiovese, tutaj nazywanych „prugnolo gentile” (mała śliwka). Jednak badania genetyczne również tutaj ukazały brak zasadności tego stwierdzenia. Owszem w Toskanii występuje wiele klonów sangiovese, owszem niektóre z nich są odpowiedzialne za lepsze jakościowo owoce, ale często występowanie tych klonów nie pokrywa się z ramami apelacji. Wielu tradycjonalistów jednak nie daje się przekonać dowodami naukowymi. Często, tak jak w Chianti, sangiovese tutaj jest mieszane z canaiolo, colorino, malvasią i trebbiano. Winnice leżą niżej niż te w Brunello. Mają też dużo niższe wytyczne dotyczące starzenia. Są to dwa lata dla zwykłego Vino Nobile i 3 dla rezerwy. Za najlepszych producentów uznaje się Avignonesi, Poliziano, and Poderi Boscarelli.
Inne Wina z Toskanii – Rosso di Montepulciano
Tak samo jak w przypadku Brunello, tutaj również powstaje młodsze, uznawane za gorsze jakościowo wino Rosso di Montepulciano. Wreszcie musicie uważać, żeby nie pomylić sobie Vino Nobile di Montepulciano (gdzie Montepulciano jest nazwą miasta, a wino powstaje z grona sangiovese), z zupełnie innym winem produkowanym ze szczepu montepulciano. Szczep ten uprawia się w całych środkowych i południowych Włoszech, szczególnie w regionie Abruzji. Nie ma jednak nic wspólnego z toskańskim Vino Nobile.
- O jeszcze innym znanym regionie Toskańskim pisałam w artykule o „supertoskanach”.
